De Kunst Van Stilte

De plek waar reisjournalist Pico Iyer het liefst naartoe zou gaan? Nergens. In een contra-intuïtieve en lyrische meditatie onderzoekt Iyer het ongelooflijke inzicht dat je krijgt door even de tijd te nemen voor stilte. In onze wereld van constante beweging en afleiding ontvouwt hij strategieën die we allemaal kunnen gebruiken om elke dag een paar minuten, of elk seizoen een paar dagen, terug te winnen. Het is dé lezing voor iedereen die zich overweldigd voelt door de eisen die aan onze wereld worden gesteld.

Transcriptie

Ik ben een levenslange reiziger. Zelfs als klein kind al bedacht ik me dat het goedkoper zou zijn om naar een kostschool in Engeland te gaan dan naar de beste school om de hoek bij mijn ouders in Californië. Dus vanaf mijn negende vloog ik meerdere keren per jaar alleen over de Noordpool, gewoon om naar school te gaan. En natuurlijk, hoe meer ik vloog, hoe meer ik van vliegen ging houden. Dus de week nadat ik van de middelbare school afstudeerde, kreeg ik een baantje als dweilster, zodat ik elk seizoen van mijn achttiende jaar op een ander continent kon doorbrengen. En toen, bijna onvermijdelijk, werd ik reisjournalist, zodat mijn werk en mijn vreugde één konden worden. En ik begon echt te voelen dat als je het geluk had om rond te lopen langs de met kaarsen verlichte tempels van Tibet of langs de boulevards van Havana te slenteren met muziek om je heen, je die geluiden, de hoge kobaltblauwe luchten en de flits van de blauwe oceaan mee terug kon nemen naar je vrienden thuis, en echt wat magie en helderheid in je eigen leven kon brengen.

Behalve, zoals jullie allemaal weten, is een van de eerste dingen die je leert als je reist, dat nergens magisch is, tenzij je er de juiste ogen op kunt richten. Neem een ​​boze man mee naar de Himalaya, hij begint gewoon te klagen over het eten. En ik ontdekte dat de beste manier om meer oplettende en waarderende ogen te ontwikkelen, vreemd genoeg, was door nergens heen te gaan, gewoon door stil te zitten. En natuurlijk is stilzitten de manier waarop velen van ons krijgen wat we het meest verlangen en nodig hebben in ons versnelde leven: een pauze. Maar het was ook de enige manier die ik kon vinden om door de diavoorstelling van mijn ervaringen te bladeren en de toekomst en het verleden te begrijpen. En zo ontdekte ik, tot mijn grote verbazing, dat nergens heen gaan minstens zo spannend was als naar Tibet of Cuba gaan. En met nergens heen gaan bedoel ik niets intimiderenders dan elke dag of elk seizoen een paar minuten of zelfs, zoals sommige mensen doen, een paar jaar van hun leven vrijmaken om lang genoeg stil te zitten om erachter te komen wat je het meest raakt, om je te herinneren waar je ware geluk ligt en om je te realiseren dat soms het verdienen van geld en het leiden van een leven in tegengestelde richtingen wijzen.

En natuurlijk is dit wat wijze wezens door de eeuwen heen uit elke traditie ons hebben verteld. Het is een oud idee. Meer dan 2000 jaar geleden herinnerden de stoïcijnen ons eraan dat het niet onze ervaringen zijn die ons leven bepalen, maar wat we ermee doen. Stel je voor dat een orkaan plotseling door je stad raast en alles tot puin herleidt. De ene man is voor het leven getraumatiseerd. Maar een ander, misschien zelfs zijn broer, voelt zich bijna bevrijd en besluit dat dit een geweldige kans is om zijn leven opnieuw te beginnen. Het is precies dezelfde gebeurtenis, maar de reacties zijn radicaal anders. Er is niets goed of slecht, zoals Shakespeare ons vertelde in "Hamlet", maar het denken maakt het waar.

En dit is zeker mijn ervaring als reiziger geweest. Vierentwintig jaar geleden maakte ik de meest geestverruimende reis door Noord-Korea. Maar die reis duurde maar een paar dagen. Wat ik ermee heb gedaan door er stil bij te zitten, er in mijn hoofd naar terug te gaan, te proberen het te begrijpen, er een plek voor te vinden in mijn denken, dat duurt al 24 jaar en zal waarschijnlijk een leven lang duren. De reis, met andere woorden, heeft me een aantal fantastische dingen laten zien, maar het is alleen door stil te zitten dat ik die kan omzetten in blijvende inzichten. En ik denk soms dat zoveel van ons leven zich in ons hoofd afspeelt, in herinneringen, verbeelding, interpretatie of speculatie, dat als ik echt mijn leven wil veranderen, ik het beste kan beginnen met mijn gedachten te veranderen. Nogmaals, dit is allemaal niet nieuw; daarom vertelden Shakespeare en de Stoïcijnen ons dit eeuwen geleden al, maar Shakespeare hoefde nooit 200 e-mails op een dag te verwerken. (Gelach) De Stoïcijnen zaten, voor zover ik weet, niet op Facebook.

We weten allemaal dat in ons leven van on-demand, wijzelf een van de dingen zijn die het meest on-demand zijn. Waar we ook zijn, op elk moment van de dag of nacht, onze bazen, junkmailers en ouders kunnen ons bereiken. Sociologen hebben ontdekt dat Amerikanen de laatste jaren minder uren werken dan 50 jaar geleden, maar dat we het gevoel hebben dat we meer werken. We hebben steeds meer tijdbesparende apparaten, maar soms lijkt het alsof we steeds minder tijd hebben. We kunnen steeds gemakkelijker contact maken met mensen in de verste uithoeken van de wereld, maar soms verliezen we daarbij het contact met onszelf. En een van mijn grootste verrassingen als reiziger is dat het vaak juist de mensen zijn die ons het meest in staat hebben gesteld om overal te komen, die erop gebrand zijn om nergens heen te gaan. Met andere woorden, juist de wezens die de technologieën hebben gecreëerd die zoveel van de oude beperkingen overstijgen, zijn degenen die het meest wijs zijn over de noodzaak van beperkingen, zelfs als het om technologie gaat.

Ik ben ooit naar het hoofdkantoor van Google geweest en heb daar alles gezien waar velen van jullie over hebben gehoord; de boomhutten binnenshuis, de trampolines, de werknemers die destijds 20 procent van hun betaalde tijd vrij kregen om hun fantasie de vrije loop te laten. Maar wat nog meer indruk op me maakte, was dat terwijl ik op mijn digitale ID wachtte, een Googler me vertelde over het programma dat hij op het punt stond te starten om les te geven aan de vele, vele Googlers die yoga beoefenen om er trainer in te worden, en een andere Googler vertelde me over het boek dat hij op het punt stond te schrijven over de innerlijke zoekmachine, en de manieren waarop de wetenschap empirisch heeft aangetoond dat stilzitten, of meditatie, niet alleen kan leiden tot een betere gezondheid of helderder denken, maar zelfs tot emotionele intelligentie. Ik heb nog een vriend in Silicon Valley die echt een van de meest welsprekende woordvoerders is van de nieuwste technologieën, en die zelfs een van de oprichters was van Wired magazine, Kevin Kelly.

En Kevin schreef zijn laatste boek over nieuwe technologieën zonder smartphone, laptop of tv in huis. En net als velen in Silicon Valley doet hij er alles aan om een ​​zogenaamde internetsabbat in acht te nemen, waarbij ze 24 of 48 uur per week volledig offline gaan om het gevoel voor richting en verhoudingen te krijgen dat ze nodig hebben als ze weer online gaan. Het enige wat technologie ons misschien niet altijd heeft gegeven, is een gevoel voor hoe we technologie het verstandigst kunnen gebruiken. En als je het over de sabbat hebt, kijk dan naar de Tien Geboden – er is daar maar één woord waarvoor het bijvoeglijk naamwoord 'heilig' wordt gebruikt, en dat is de sabbat. Ik pak het Joodse heilige boek de Thora erbij – het langste hoofdstuk gaat over de sabbat. En we weten allemaal dat het echt een van onze grootste luxes is, de lege ruimte. In veel muziekstukken is het de pauze of rust die het stuk zijn schoonheid en vorm geeft. En ik weet dat ik als schrijver vaak probeer om veel lege ruimte op de pagina te laten, zodat de lezer mijn gedachten en zinnen kan aanvullen en haar verbeelding de ruimte krijgt om te ademen.

Nu, op fysiek vlak zullen natuurlijk veel mensen, als ze de middelen hebben, proberen een plek op het platteland te krijgen, een tweede huis. Ik heb die middelen nooit gekregen, maar soms bedenk ik me dat ik op elk gewenst moment een tweede huis kan krijgen, in tijd, zo niet in ruimte, gewoon door een dag vrij te nemen. En het is nooit makkelijk, want natuurlijk, wanneer ik het doe, breng ik een groot deel van die tijd door met me zorgen te maken over al die extra dingen die de volgende dag op me afkomen. Soms denk ik dat ik liever vlees, seks of wijn opgeef dan de kans om mijn e-mail te checken. (Gelach) En elk seizoen probeer ik wel drie dagen vrij te nemen op retraite, maar een deel van me voelt zich nog steeds schuldig omdat ik mijn arme vrouw achterlaat, al die schijnbaar urgente e-mails van mijn bazen negeer en misschien wel het verjaardagsfeestje van een vriendin mis. Maar zodra ik op een plek van echte rust ben, besef ik dat ik alleen daar iets fris, creatiefs of vreugdevols kan delen met mijn vrouw, bazen of vrienden. Anders is het eigenlijk alleen maar zo dat ik mijn vermoeidheid of afleiding op hen overdraag, en dat is geen zegen.

En dus besloot ik, toen ik 29 was, mijn hele leven te veranderen in het licht van nergens heen gaan. Op een avond kwam ik terug van kantoor, het was na middernacht, ik zat in een taxi die over Times Square reed, en ik realiseerde me plotseling dat ik zo hard aan het rennen was dat ik mijn leven nooit meer kon bijbenen. En mijn leven was toen, toevallig, vrijwel precies zoals ik het als kleine jongen had gedroomd. Ik had echt interessante vrienden en collega's, ik had een mooi appartement aan Park Avenue en 20th Street. Ik had een, naar mijn mening, fascinerende baan waarin ik over wereldgebeurtenissen schreef, maar ik kon me er nooit genoeg van losmaken om mezelf te horen denken – of eigenlijk, om te begrijpen of ik echt gelukkig was. En dus liet ik mijn droomleven achter me voor een eenpersoonskamer in de achterstraten van Kyoto, Japan, de plek die al lang een sterke, mysterieuze aantrekkingskracht op me uitoefende. Zelfs als kind keek ik al naar een schilderij van Kyoto en had ik het gevoel dat ik het herkende; ik kende het al voordat ik het ooit had gezien. Maar het is ook, zoals u allen weet, een prachtige stad omringd door heuvels, vol met meer dan 2.000 tempels en altaren, waar mensen al 800 jaar of langer stilzitten.

En vrij kort nadat ik daarheen verhuisde, belandde ik waar ik nu nog steeds ben, met mijn vrouw, voorheen onze kinderen, in een tweekamerappartement in the middle of nowhere, waar we geen fiets, geen auto, geen tv hebben die ik kan verstaan, en waar ik nog steeds mijn dierbaren moet onderhouden als reisjournalist en journalist. Dit is dus duidelijk niet ideaal voor carrièregroei, culturele opwinding of sociale afleiding. Maar ik realiseerde me dat het me geeft wat ik het meest waardeer: dagen en uren. Ik heb er nog nooit een mobiele telefoon hoeven gebruiken. Ik hoef bijna nooit op de tijd te kijken, en elke ochtend als ik wakker word, strekt de dag zich voor me uit als een open weide. En als het leven me een van zijn onaangename verrassingen bezorgt, wat meer dan eens gebeurt, als een dokter mijn kamer binnenkomt met een ernstige blik, of als er plotseling een auto voor me op de snelweg afslaat, weet ik diep van binnen dat het de tijd is die ik heb doorgebracht met nergens heen gaan die me veel meer zal ondersteunen dan al die tijd die ik heb doorgebracht met racen naar Bhutan of Paaseiland.

Ik zal altijd een reiziger blijven – mijn levensonderhoud hangt ervan af – maar een van de mooie dingen van reizen is dat het je in staat stelt om stilte te brengen in de beweging en de commotie van de wereld. Ik stapte ooit in het vliegtuig in Frankfurt, Duitsland, en er kwam een ​​jonge Duitse vrouw naast me zitten en ze voerde een heel vriendelijk gesprek van ongeveer 30 minuten. Daarna draaide ze zich om en bleef 12 uur stilzitten. Ze zette haar videomonitor niet één keer aan, ze pakte geen boek, ze ging niet eens slapen, ze zat gewoon stil, en iets van haar helderheid en kalmte heeft zich echt op me overgebracht. Ik merk dat steeds meer mensen tegenwoordig bewuste maatregelen nemen om ruimte in hun leven te creëren. Sommige mensen gaan naar resorts waar ze honderden dollars per nacht uitgeven om hun mobiele telefoon en laptop bij aankomst bij de receptie af te geven. Sommige mensen die ik ken, doen vlak voor het slapengaan niet nog even het licht uit en luisteren wat muziek, maar scrollen niet even door hun berichten of kijk niet op YouTube. Ze merken dat ze veel beter slapen en veel uitgeruster wakker worden.

Ik had ooit het geluk om de hoge, donkere bergen achter Los Angeles in te rijden, waar de grote dichter, zanger en internationale hartenbreker Leonard Cohen jarenlang woonde en werkte als fulltime monnik in het Mount Baldy Zen Center. En ik was niet helemaal verrast toen de plaat die hij op 77-jarige leeftijd uitbracht, waaraan hij de opzettelijk onsexy titel "Old Ideas" gaf, in 17 landen de nummer één positie in de hitlijsten bereikte en in negen andere landen de top vijf bereikte. Iets in ons, denk ik, schreeuwt om het gevoel van intimiteit en diepgang dat we krijgen van zulke mensen, die de tijd en moeite nemen om stil te zitten. En ik denk dat velen van ons het gevoel hebben, ik in ieder geval wel, dat we ongeveer vijf centimeter van een enorm scherm staan, dat het lawaaierig en druk is en dat het met elke seconde verandert, en dat scherm is ons leven. En alleen door een stap achteruit te doen, en dan nog verder achteruit, en stil te staan, kunnen we beginnen te zien wat het doek betekent en het grotere geheel te vatten. En een paar mensen doen dat voor ons door nergens heen te gaan.

Dus in een tijdperk van versnelling kan niets opwindender zijn dan langzaam gaan. En in een tijdperk van afleiding is niets zo luxueus als opletten. En in een tijdperk van constante beweging is niets zo urgent als stilzitten. Dus je kunt op je volgende vakantie naar Parijs of Hawaï gaan, of naar New Orleans; ik wed dat je een fantastische tijd zult hebben. Maar als je levend en vol nieuwe hoop thuis wilt komen, verliefd op de wereld, denk ik dat je misschien eens moet overwegen om nergens heen te gaan.

Bedankt.